Wrongful birth:

Rechtsvraag

Is er sprake van een tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst die tot schadevergoeding dient te leiden?

Essentie

In een principieel gemotiveerd arrest oordeelde de Hoge Raad dat de meeste schade van de ouders voor vergoeding in aanmerking kwam. Dat gold niet alleen voor de kosten van opvoeding en verzorging van het kind maar ook, en dat is in dit verband van bijzonder belang, voor de gederfde inkomsten van de moeder. De Hoge Raad overwoog (r.o. 3.13.2):

 

"Ter beantwoording van de vraag of de vrouw aanspraak kan maken op vergoeding van inkomensderving als gevolg van haar zwangerschap en de geboorte van het kind zal moeten worden beoordeeld of haar keuze om tijdelijk niet te werken in de gegeven omstandigheden als redelijk kan worden beschouwd. Daarbij zal enerzijds gewicht moeten worden toegekend aan de vrijheid van de vrouw om haar leven met het oog op het belang van het kind zodanig in te richten als haar met het oog daarop goeddunkt, terwijl anderzijds in het oog moet worden gehouden dat de vrouw haar schade voor zover haar dit mogelijk is en redelijkerwijs van haar kan worden gevergd, dient te beperken."

 

Kosten verzorging en opvoeding van het kind is vermogensschade waarvoor de arts die de fout maakte, aansprakelijk is. Ook inkomensderving van de vrouw door zwangerschap en geboorte kind valt onder de te vergoeden schade. Het gaat hier om een medische fout van de arts die aldus op een aan hem toe te rekenen wijze is tekortgeschoten in de nakoming van zijn verbintenis uit de behandelingsovereenkomst met de vrouw.

 

In verband met de art. 6:74, 6:96 en 6:98 BW, in onderlinge samenhang gelezen, brengt dit met zich mee dat de arts aansprakelijk is voor alle vermogensschade die in zodanig verband met die fout staat dat deze hem naar de maatstaf van art. 6:98 als een gevolg van die fout kan worden toegerekend. Hiervoor is in beginsel voldoende dat door de desbetreffende fout een risico is geschapen, dat zich vervolgens heeft verwezenlijkt. Dat geval heeft zich hier voorgedaan. Een gezinsplanning als hier aan de orde, strekt, naar moet worden aangenomen, in het algemeen tenminste mede ertoe de gezinsomvang af te stemmen op de financi?le mogelijkheden die de ouders verwachten te zullen hebben. De schade waarvan hier vergoeding wordt verlangd, bestaat in kosten waarvan alleen reeds wegens hun omvang moet worden aangenomen dat zij gedurende de minderjarigheid van het kind in beginsel mede de financiële armslag van het gezin zullen gaan bepalen. Dergelijke kosten zijn onmiskenbaar vermogensschade en, gelet op de aard van zowel deze schade als van de voormelde gebeurtenis waarop de aansprakelijkheid berust, moet deze schade aan de arts als een gevolg van deze gebeurtenis worden toegerekend. De aansprakelijkheid van de arts voor de hier bedoelde schade past in het stelsel van de wet en de wet zelf biedt geen grondslag om vergoeding van dergelijke schade in beginsel af te wijzen.

De andere daartegen bestaande bezwaren (zie het arrest) zijn niet overtuigend. Ook inkomensderving als gevolg van zwangerschap en geboorte van het kind komt in een geval als het onderhavige in beginsel voor vergoeding in aanmerking. Bij de beantwoording van de vraag of de vrouw op die vergoeding aanspraak kan maken, zal moeten worden beoordeeld of haar keuze om tijdelijk niet te werken in de gegeven omstandigheden als redelijk kan worden beschouwd.

 

Krachtens de hoofdregel van art. 6:101 BW zou dan in beginsel een deel van die kosten ten laste van de ouders blijven. De billijkheid kan echter meebrengen dat de kosten toch geheel ten laste van de arts worden gebracht. Naar mijn mening zal de rechter van geval tot geval moeten beoordelen of het redelijk is dat de arts die de zwangerschap door wanprestatie mede veroorzaakte, de kosten van opvoeding en verzorging van het kind geheel of gedeeltelijk moet dragen. Bij dat oordeel spelen ook godsdienstige en levensbeschouwelijke overwegingen van de ouders over de aanvaardbaarheid van abortus een rol. Ook het stadium waarin de zwangerschap wordt vastgesteld is belangrijk, omdat naarmate zij langer heeft geduurd de afbreking emotioneel problematischer wordt.