Verlichting leidt tot een democratische staatsideaal: iedereen moet kunnen meebeslissen over de richting van de samenleving. Individu wordt beschermt tegen macht van de overheid door het beginsel van de rechtsstaat, dat in een ruime definitie met verschillende elementen: 1 de overheid is zelf gebonden aan haar eigen (democratische tot stand gekomen wetten)2. dit wordt gecontroleerd door een onafhankelijke rechter, overeenkomstig het beginsel van de machtenscheiding dat ook begoot de overheidsmacht aan banden te leggen. 3 bovendien moet het recht een zo groot mogelijk individuele vrijheid waarborgen, zoals is vastgelegd in de klassieke grondrechten. De verlichtingswaarden impliceren een liberale rechtsopvatting: de overheid heeft niet tot taak de rechtsgenoten tot een moreel juiste levenswijze te brengen.