1. Fysieke omgeving opgroeien op platteland vs stad (grofmotoriek vs fijnmotoriek)
2. Leefomstandigheden rijk/hoogopgeleid vs arm/laagopgeleid. In bo gewichtenregeling voor opleidingsniveau van de ouders. Leefomstandigheden kunnen al aangeven of een kind extra aandacht nodig heeft.
3. Opvoeding Opvoeder belangrijke invloed: ingesleten vaste reactiepatronen. Moeilijk te veranderen. Hoe je op een kind reageert en dus hoe je opvoedt, is van wezenlijk belang voor de geestelijke gezondheid van een kind. En voor de basis die gelegd wordt voor zijn zelfbeeld en voor de grondhouding in zijn verdere leven.
4. Verzorging Zorg-zorgzaamheid-gezondheid.
5. Educatie Wat je leert, vertaalt zich naar je leven.
6. Sociale contacten Mensen om je heen hebben invloed op je ontwikkeling, zowel positief als negatief.