Noem 3 vormen van verandering bij de cliënt die aanleiding zijn tot het afronden van de rouwtherapie?

Specifiek bij rouwverwerking zijn er 3 vormen van veranderingen waarmee de resultaten kunnen worden weergegeven:

1. De subjectieve ervaring

2. Gedragsveranderingen

3. Symptoomverlichting

ad 1: bijvoorbeeld toegenomen gevoel van eigen waarde, minder last van schuldgevoelens, toegenomen positieve gevoelens t.o.v. de overledene. Uitspraken kunnen zijn: 'De pijn die me stuk maakte is weg', 'Ik heb mijn moeder nu echt begraven', 'Ik kan nu over X praten zonder in huilen uit te barsten .

ad 2: waarneembare gedragsverandering zonder dat de cliënt hiertoe aangespoord wordt. Kan door cliënt zelf benoemd worden, door de omgeving of de therapeut merkt dit zelf op. Bijvoorbeeld: nieuwe relaties aangaan, vermeden activiteiten worden weer aangegaan, anders inrichten van de kamer van de overledene, afdoen van de trouwring, het zoeken houdt op...

ad 3: symptomen waarvoor de cliënt in behandeling kwam zijn verminderd of weg. Bijvoorbeeld minder lichamelijke klachten.


N.B. Het is goed om als afsluiting van de therapie afscheid van de overledene te nemen. Dit kan eventueel middels een ritueel.