NNE/Mourik 15 december 2006

Consequenties bij niet nakomen verzwaarde stelplicht.

 

Mourik bewijslast, geen bevrijdend verweer van effectenkantoor.

 

Extra ter info: Niet nakomen verzwaarde stelplicht. Als een partij niet voldoet aan de verzwaarde stelplicht, is het aan het beleid van de feitenrechter overgelaten om een passende sanctie te kiezen. De HR geeft de lagere rechters zo veel vrijheid, met een aantal suggesties:

- het zal doorgaans minder voor de hand liggen dat er sprake is van niet voldoen aan stelplicht, dan onvoldoende betwist en dus staan ze dan vast. 

- stelling van partij op wie de bewijslast rust, zijn voorshands bewezen, behoudens tegenbewijs. 

Beslissingen omtrent verzwaarde stelplicht moeten erg goed gemotiveerd worden door de rechter. 

Hoorcollege 2 BPR: Mourik sluit een overeenkomst met een effectenkantoor. Gaat geld voor hem beheren. Voor het sluiten van het contract zijn nog enkele intakegesprekken geweest. De overeenkomst wordt gesloten. Na een half jaar is er een fors verlies van 1,5 miljoen geleden. Mourik beëindigd de overeenkomst en wil vergoeding gebaseerd op wanprestatie: zorgplicht niet nagekomen. Effectenkantoor verweert: hoezo claim? Geld is weg, maar jij zei bij intake dat je het geld later toch niet nodig had. Eigenlijk zei je: ga je gang. We hebben gekozen voor de methode premselaar en die heeft risico’s, daar hebben we je op gewezen. Mourik: dat heb ik bij intake niet gezegd. Ik heb geld later wel nodig. Wat is er gezegd tijdens de intake?

Op wie rust de bewijslast?

Rb: kijkt naar het verweer; effectenkantoor moet bewijzen. Effectenkantoor is het niet eens met de bewijslastverdeling en gaat op dat punt in hoger beroep.

Hof: eens met Rb.

HR: ro. 3.3.: Mourik moet bewijzen, zie 150 Rv. Mourik zegt wanprestatie door niet te voldoen aan de norm die je van een effectenkantoor mag verwachten. Anders gehandeld dan bij intake, dus Mourik moet bewijzen wat er tijdens de intake is gezegd.

Geen bevrijdend verweer van het effectenkantoor, de beschrijving vind je in deze rechtsoverweging! De vorderingen worden niet bestreden. Beroep op een overigens bevrijdende omstandigheid, effectenkantoor beroept zich niet op verjaring.

Verzwaarde stelplicht

Mourik had gezegd doe er wat leuks mee, maar volgens Mourik zelf had hij dat niet gezegd. Hier zei de HR wat over bevrijdend verweer. De HR gaat ook in op de vraag op de consequenties van het niet voldoen aan de verzwaarde stelplicht.

Cassatiemiddel zei: dan mag de rechter de bewijslast niet omkeren.

HR is het daar niet mee, vind het te ver gaan. R.o. 3.4. lijkt een algemene opmerking en dat is het ook, maar daarmee wordt wel een belangrijke knoop doorgehakt.

Antwoord: Het is aan het beleid van de feitenrechter overgelaten welke sancties hij in de gegeven omstandigheden passend acht. HR geeft nogal wat rechterlijke vrijheid hier. Het blijft hier niet bij. De HR geeft wel een aantal suggesties hiertoe:

1 Onvoldoende betwist: gestelde feiten staan krachtens 149 vast, dat gaat ver. Dan valt de deur vrijwel meteen dicht voor gedaagde.

2 Omkering bewijslast: gedaagde/arts krijgt dan de bewijslast, ook dit is vrij vergaand. Minder ver dan 1.

3 Het staat vast behoudens tegenbewijs: tussenoplossing.

HR: Het zal minder voor de hand liggen dat er sprake is van omkering van de bewijslast. Het zal meer voor de hand liggen dat:

           De stellingen van de partij op wie de bewijslast rust worden aangemerkt als onvoldoende betwist en staan dus vast en dat is voor gedaagde niet gunstig.

           De stellingen van de partij op wie de bewijslast rust zijn voorshands bewezen, behoudens tegenbewijs.

Feitenrechter moet wel zijn beslissing voldoende motiveren. Het moet controleerbaar zijn door de hogere rechter.