Gezinstherapeuten verschillen in de mate waarin ze het diagnostisch proces expliciteren en formaliseren. Diagnostiek en behandeling is niet geheel van elkaar te scheiden, omdat elk interview, elk gesprek invloed kan hebben op de relaties tussen gezinsleden. Volgens sommigen benadrukt een diagnostische fase te veel de deskundigheid van de therapeut en stellen dat deze uit moet gaan van de probleemstelling van de cliënt om vervolgens samen naar oplossingen te zoeken.