Geuzen waren Nederlandse gevluchte calvinisten in Duitsland en Engeland die met kleine legertjes onder leiding van Willem van Oranje hoopten dat ze Alva konden verdrijven. In 1568 vielen ze de Nederlanden binnen en hiermee begon de Nederlandse opstand/Tachtigjarige oorlog. 

Eerst sloeg Alva de legertjes makkelijk neer, maar in 1572 wist van Oranje Zeeland en  het grootste deel van Holland in handen te krijgen met behulp van de geuzen. Zeeland en Holland hadden van Oranje erkend als hun leider. Een paar jaar later werd in deze gewesten hard gevochten. 

Deze strijd kostte Filips bakken met geld en hij voerde op dat moment ook nog een oorlog in het Middellandse zeegebied met de Turken. Op een gegeven moment kon Filips zijn troepen niet meer betalen en in 1576 weigerden Spaanse soldaten nog in Holland en Zeeland te vechten en ze trokken zich terug naar Vlaanderen en Brabant . Ze roofden Antwerpen leeg en achtduizend inwoners werden vermoord.