Ontwikkeling al vanaf de oudheid Romeinse [deelnemingsvormen] en Christelijke invloeden [verantwoordelijkheids/aansprakelijkheidsvormen] opzet en culpa poging deelneming strafbaarstellingen: in de wet omschreven gedragingen die kunnen worden bestraft Anders dan het burgerlijk recht begint de bestudering van het materiële strafrecht pas vanaf de FR. - vanwege Beccaria