Germaanse invallen
In de 3e eeuw n.C. raakte het Romeinse rijk in verval, onder meer door invallen van de Germanen. Later herstelden sterke keizers de orde, maar eind 4e eeuw kwamen nieuwe volksverhuizingen op gang. Het oosten van het rijk hield de invallers tegen, het westen werd hard getroffen. In 395 werd het rijk gesplitst in:

• Het Oost-Romeins rijk, ook wel Byzantijnse rijk.
  
• Het West-Romeins rijk. Germaanse krijgsheren stichtten hier hun eigen koninkrijken. Ze namen deels het Latijn over, maar de Germaanse talen verdwenen niet. Het Germaanse taalgebied werd uitgebreid doordat Germaanse Angelen en Saksen vanaf 450 n.C. Brittannië binnendrongen. Uit hun Germaanse talen ontstond het Engels. In 476 zetten Germaanse veroveraars de laatste West-Romeinse keizer af.