burgemeester hoofd van de politie ter plaatse gemeenteraad is bevoegd verordeningen uit te vaardigen en betaalt eigen politie
Lastiger was het ook op rijksniveau de koninklijke macht over de politie aan wettelijke regels te binden: Politiebesluit 1851: Gemeentepolitie dienstbaar aan rijkspolitiezorg 1858 rijksveldwacht: politiebeambten die van rijkswege werden aangesteld op plaatsen waar de gemeenten het lieten afweten.