Geldsubstitutie = het omzetten v chartaal geld in giraal geld (of omgekeerd) zonder dat de maatschappelijke geldhoeveelheid wijzigt, vb.: bankbiljetten deponeren bij bank om op rekening te zetten
Gelschepping of –creatie = elke handeling waardoor de maatschappelijke geldhoeveelheid ie land aangroeit, vb.: bijdrukken, geld ontlenen (bank) bij ECB, wel onderpand geven, tegenover geldcreatie staat geldvernietiging
à vormen v geldschepping:
                  - emissie v bankbiljetten dr de ECB: chartaal geld in omloop brengen à in Eurozone ECB monopolie om                                                     bankbiljetten uit te geven
                                    Lender of last resort = ECB kreeg de rol de kredietinsellingen te hulp te snellen igv tijdelijke                                                          liquiditeitsproblemen (= bank van de depositobanken)
                  - uitgifte van munten via de nationale centrale banken vd eurozone: relatief onbelangrijk omdat muntstukken                                      slechts klein deel van geldstroom is
                  - overschot in de lopende betalingen met het buitenland of kapitaalinvoer:
                                    bedrag export g & d van eurozone > import à op wisselmarkt een overschot aan vreemde deviezen à                                                 Eurosysteem koopt deze op tegen EUR à verhoogt aanbod van EUR op geldmarkt
                  - kredietverstrekkingen vd kredietinstellingen ad bedr, gezinnen en OH: lenen bij de bank (=beschikking krijgen                                   over giraal geld) à belangrijkste vorm v geldschepping! Is gebaseerd op ervaring vd banken, niet alle                                            gedeponeerde chartale gelden worden tegelijk opgevraagd à banken kunnen meer kredieten uitzetten dan ze                         aan chartale middelen ontvingen
                                    Zie voorbeeld p. 214 - 215