Gekwalificeerde meerderheid
Hoofdregel is: stemmen bij gekwalificeerde meerderheid (art. 16 Unieverdrag).
Hierbij is gezocht naar een balans tussen de belangen van de grotere landen en die van de kleinere.

Het huidige systeem is gebaseerd op het Verdrag van Nice:
Het verdrag kent aan iedere lidstaat een bepaald aantal stemmen toe, waardoor elk land zijn eigen stemgewicht heeft (Dtsl, VK, It en Frankrijk 29 stemmen, Nl 13, België 12, Malta 3). De toekenning is resultaat van verdragsonderhandelingen -> kent mate van willekeur.
Gekwalificeerde meerderheid is bereikt indien is voldaan aan:

• het besluit krijgt minstens 255 van de totaal 345 beschikbare stemmen
• meerderheid van de lidstaten stemt voor het besluit.

Een lidstaat kan vragen na te gaan of de meerderheid ook minstens 62% van de totale bevolking van de Unie vertegenwoordigt.

Wanneer de Raad besluiten neemt zonder dat daarvoor een Commissievoorstel nodig is geldt versterkte gekwalificeerde meerderheid (2/3 van de Raad moet voor stemmen).

Nieuw systeem door Verdrag van Lissabon:
Is gebaseerd op dubbele meerderheid van lidstaten en bevolkingen.
Zo wordt de principiële soevereine gelijkheid van lidstaten gerespecteerd, en er wordt meer recht gedaan aan de grote bevolkingsverschillen tussen de lidstaten. Het systeem van toegekende stemgewichten verdwijnt.
Gekwalificeerde meerderheid bereikt:

• 55% van de Raad stemt in (minimum van 15)
• samen goed zijn voor 65% van de totale bevolking van de Unie

Afwijkingen van de regels over stemming bij gekwalificeerde meerderheid:

• periode van 1 november 2014 t/m 31 maart 2017 is overgangsperiode. Lidstaat kan nog beroep doen op het oude systeem
• Bijzondere varianten voor stemming via gekwalificeerde meerderheid; zwaardere drempel op het gebied van gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid, situaties waarin niet alle Raadsleden aan de stemming deelnemen (Euro en Eurolanden alleen stemrecht)

Door Verdrag van Lissabon ook op fronten waar voorheen unanimiteit gold nu gewone wetgevingsprocedure met een gekwalificeerde meerderheid. In die gevallen noodremprocedure. De gewone wetgevingsprocedure wordt dan geschorst en de ontwerpmaatregel wordt voorgelegd aan de Europese Raad en aan de daarin geldende eis van consensus.