Geef een overzicht van de achteraf als ‘conservatief’ aan te merken elementen in de Engelse, Amerikaanse en Franse Revolutie. Laat dat voorafgaan door een korte uiteenzetting over de betekenis die u aan de term ‘conservatief’ toekent.





  • Over wat in historisch perspectief als ‘conservatief’ valt aan te merken, kan worden getwist. Het is bijvoorbeeld goed te verdedigen om de term van toepassing te verklaren op de tegenstanders van religieuze tolerantie. Dit leidt echter tot een complicatie doordat de opkomende ‘moderne’ staat in de zestiende en zeventiende eeuw bijna overal de centralisatie heeft gecombineerd met het afdwingen van religieuze uniformiteit (zie in dit verband ook hoofdstuk 11 en leereenheid 11 => WEEK 7).
    Echter, alle interpretatieverschillen ten spijt bestaat er toch ook een communis opinio: conservatief is in elk geval het verzet tegen de opkomst van een gecentraliseerd en bureaucratisch staatsbestel, dat een eind maakte aan de bevoorrechting van bepaalde groepen personen, standen en corporaties. De conservatieve oppositie moet dus onder meer gezocht worden bij de in hun privileges bedreigde groepen.
    In het geval van de Engelse revolutie(s) betreft het met name de gentry en de rijke kooplieden, die de serie krachtmetingen met de koning in de periode 1640-1688 afsloten met hun uiteindelijke overwinning tijdens de Glorious Revolution: zij hadden zowel de aanval van het vorstelijk absolutisme als de radicale hervormingsplannen van de Levellers en Diggers definitief weten af te weren.
    De Amerikaanse revolutionairen zijn te onderscheiden in een vooruitstrevende kleine burgerij en een elite die er alleen op uit was haar eigen positie veilig te stellen. Ook van deze revolutie heeft vooral de elite de vruchten geplukt. De tegenstelling conservatief-progressief kwam met name naar voren tijdens de discussies over de nieuwe grondwet, toen voor- en tegenstanders van een sterk centraal gezag tot een compromis moesten zien te komen.
    Het historische onderzoek na de Tweede Wereldoorlog heeft duidelijk gemaakt dat de Franse Revolutie niet alleen of hoofdzakelijk het werk is geweest van een progressieve, kapitalistische bourgeoisie. De opmaat werd gespeeld door de aristocratie, die de koning ertoe dwong na 175 jaar de Staten-Generaal weer bijeen te roepen in de hoop haar privileges te kunnen beschermen. Het initiatief vergleed al gauw naar de derde stand, die blijkens analysen van de ‘cahiers de doléances’ minder progressief was dan vroeger werd aangenomen. Op het platteland ontstond groot verzet tegen de vernieuwingen, hetgeen in Normandië, Bretagne en de Vendée zelfs de omvang van een contrarevolutie aannam.

    Rapporteer Plaats commentaar
  • Historisch perspectief als ‘conservatief’ valt aan te merken =>  getwist.
    => tegenstanders van religieuze tolerantie. => complicatie => opkomende ‘moderne’ staat 16de & 17de eeuw => centralisatie gecombineerd met afdwingen religieuze uniformiteit 


    => conservatief => verzet tegen opkomst gecentraliseerd en bureaucratisch staatsbestel => maakte eind maakte bevoorrechting bepaalde groepen personen, standen en corporaties. De conservatieve oppositie moet dus onder meer gezocht worden bij de in hun privileges bedreigde groepen.


    Engelse revolutie(s):
    • gentry
    • rijke kooplieden
    => die serie krachtmetingen met koning in de periode 1640-1688 afsloten met hun uiteindelijke overwinning tijdens de Glorious Revolution => zowel aanval vorstelijk absolutisme als radicale hervormingsplannen Levellers en Diggers definitief weten af te weren.


    Amerikaanse revolutionairen:
    • vooruitstrevende kleine burgerij 
    • elite => op uit eigen positie veilig te stellen
    => vooral elite vruchten geplukt.
    => tegenstelling conservatief-progressief => discussies over nieuwe grondwet => voor- en tegenstanders sterk centraal gezag tot compromis moesten komen.



    Franse Revolutie
    • progressieve, kapitalistische bourgeoisie.oor 
    • aristocratie => koning dwong na 175 jaar Staten-Generaal weer bijeen te roepen => hoop haar privileges beschermen. 
    • derde stand => analyse ‘cahiers de doléances’ => minder progressief dan vroeger aangenomen
    • platteland =>  groot verzet tegen de vernieuwingen =>  Normandië, Bretagne en de Vendée => contrarevolutie aannam.

    Rapporteer Plaats commentaar