Geef concrete voorbeelden van volken die zonder eigen statelijk verband leven.

Welke problemen levert dit op?

Er zijn verschillende voorbeelden van volken die het zonder eigen staat moeten stellen. Of omdat er een duidelijk gebied ontbreekt, of omdat zij daarover de soevereiniteit niet (kunnen) uitoefenen. Een markant voorbeeld zijn de Koerden die in een gebied leven dat behoort tot onder meer Turkije en Irak. Ook de Basken kunnen als voorbeeld worden aangehaald. De geschiedenis leert dat in die situaties waarin een hecht verbonden volk niet zelf het gezag uitoefent over een staat, sprake kan zijn van een gewapende strijd tegen de staat onder wiens gezag het betwiste gebied valt. De verbitterde strijd op het territoir van voormalig Joegoslavië geeft wel aan tot welke excessen dat kan leiden. In dit verband speelt het begrip natie een rol. Het mooiste is het als de geschiedenis

heeft toegelaten dat natie en staat congruent zijn, maar dit is lang niet altijd het geval, hetgeen tot nationalisme, met alle eventuele uitwassen van dien kan leiden. Voorbeelden van naties die zonder al te veel problemen niet samenvallen met eigen staten zijn wellicht Schotland en Wales.