gebieden bij havens of luchthavens waar multinationals zich exclusief kunnen vestigen. als lokkertjes worden onder ander gebruikt: belastingvrije invoer van grondstoffen en uitvoer van producten, goedkope grond, gebouwen en havenfaciliteiten, geen of weinig belasting op winsten goedkope arbeidskrachten en geen of gemuilkorfde vakbonden.