Gastcollege

Het gastcollege wordt gegeven door R. H. W. van Lunsen. Hij werkt als arts-seksuoloog op de afdeling Seksuologie & Psychosomatische Gynaecologie in het AMC.

Seks is een fenomeen waarbij meerdere aspecten betrokken zijn (lijf, geest en cultuur). Ook wordt seks gezien vanuit meerdere invalshoeken, namelijk vanuit een biologische, psychologische en sociale invalshoek. Seksuele anatomie wordt in dit college behandeld als functionele anatomie. Er wordt niet bekeken waar de organen zich precies bevinden, maar wel wat er met de organen gebeurd.

Uit onderzoek blijkt dat vrouwen gelaatsexpressies van de partner beoordelen tijdens seksuele activatie, mannen doen dit aanzienlijk minder.

Genitale responsen

Er zijn twee genitale responsen, namelijk vasocongestie en spierconstractie. Vasocongestie houdt in dat er bij seksuele opwinding meer bloed in dan uit de geslachtsdelen gaat. Er vindt een zwelling van het lichaamsweefsel plaats. Bij de man worden de zwellichamen in de penis groter, omdat de wanden meer ontspannen. Spierconstractie houdt in dat het spierweefsel samentrekt. De spieren werken mee bij seksuele opwinding.

Anatomie geslachtsorgaan vrouw

Vele vrouwen kennen hun eigen geslachtsorgaan nog onvoldoende. Vaak noemen zij het uitwendig genitaal ook al de vagina. Dit heet echter de vulva. De vagina begint pas bij het ‘’maagdenvlies’’. Het is fabel dat men kan zien of iemand nog maagd is of niet. Het maagdenvlies is geen vlies, maar een soepel setje weefsel wat de vagina markeert. Maagdelijkheid zit in je hoofd.

De schaamlippen worden ook wel de grote en kleine schaamlippen genoemd. Dit wilt men nu de buitenste en binnenste schaamlippen noemen, omdat de binnenste (kleine) schaamlippen vaak groter zijn dan de buitenste (grote) schaamlippen. Vanaf de binnenste schaamlippen tot in de vagina ontbreekt de hoornlaag van de huid. De huid is hierdoor kwetsbaarder, dunner en vochtiger. Sommige vrouwen willen de binnenste schaamlippen verkleinen, omdat ze denken dat deze schaamlippen kleiner horen te zijn. Dit wordt niet aangeraden, omdat de bulbi en de clitoris daardoor beschadigd kunnen raken.

De clitoris kent zwellichamen van zeven tot tien cm lang (de crus). Bij de penis van een man is de crus het middelste zwellichaam. De buitenste schaamlippen van een vrouw zijn het scrotum van een man. Iedereen begint als vrouw. Mannen zijn dus eigenlijk omgebouwde vrouwen.

De raphe is een oorspronkelijke sluitingslijn die loopt van de anus tot aan het geslachtsdeel. Dit hebben zowel mannen als vrouwen. Tijdens de zwangerschap is het eerst nog één geheel, maar door de raphe worden het geslachtsdeel en de anus gescheiden.

Vrouwen hebben twee klieren, de klieren van Skene en de klieren van Bartholin. De klieren van Skene bevinden zich bij de uitgang van de urinebuis. Deze klieren kunnen tot enkele milliliters secreet (afscheidingsproduct) produceren bij een orgasme. De klieren van Bartholin bevinden zich bij de opening van de vagina. Deze klieren bevochtigen het vestibulum wanneer een vrouw opgewonden is. Wanneer het vestibulum nog niet vochtig genoeg is, moet er nog geen penetratie plaatsvinden. Het wordt vochtig doordat de druk in de bloedvaten toeneemt (meer doorbloeding) en het vocht naar buiten gedrukt wordt.

Voor de vrouw zijn er drie voorwaarden voor seks, namelijk ontspanning, zwelling en vochtigheid. Wanneer één van de drie nog niet plaatsvindt, moet een vrouw nog geen coïtus hebben.

Bevruchting vindt in de meeste gevallen in de buikholte plaats. De eileiders werken als stofzuigers en zuigen de bevruchte eicel op. Hierdoor maakt het niet uit wanneer één eileider niet werkt, als de werkende eileider maar wel de eicel naar de baarmoeder kan brengen. Indien er geen opening is tussen de eileider en de baarmoeder (beschadigde eileider), kan er een buitenbaarmoederlijke zwangerschap optreden.

Anatomie geslachtsorgaan man

De klieren van Cowper bevinden zich bij de prostaat. Deze klieren zorgen al ruim voor de zaadlozing voor voorvocht. De klieren van Cowper zijn te vergelijken met de klieren van Skene bij de vrouw.

Bij een zaadlozing komen er zo’n 35 miljoen zaadcellen per milliliter vrij. Een gemiddelde zaadlozing bestaat uit vijf milliliter vocht, wat betekent dat er dus 35 miljoen x vijf zaadcellen vrijkomen. Per seconde maakt een man ongeveer 1000 zaadcellen aan.

Bij een koude temperatuur en bij dreigend gevaar trekken het scrotum zich terug door middel van een spier. Hier kunnen ze opwarmen of de veiligheid opzoeken.

Seksuele responsen

Lichamelijke seksuele responsen kunnen al tijdens de embryonale fase plaatsvinden. Bij kinderen treden genitale responsen op wanneer er directe stimulatie plaatsvindt of wanneer er een emotie aan te pas komt. Zo kan een jongen een stijve penis krijgen, wanneer de juffrouw vraagt of hij iets op het bord wilt schrijven. Er is op dat moment een zekere spanning.

Seksuele responsen komen vaak voor, ook tijdens de REM-slaap. Het is alleen de vraag of er iets mee gedaan wordt. Dit wordt beïnvloed door genetische dispositie, invloeden op het brein en ervaringsleren. Hormonale veranderingen dragen hier aan bij tijdens de puberteit. Er moet eerst een stimulus plaatsvinden voordat er een fysiologische respons is. Viagra doet niks zonder stimulus. Er is eerder opwinding dan ‘’zin’’. Indien er sprake is van een seksueel probleem dan komt dat vaak doordat iemand geen respons toelaat.

Met een vaginale fotophletysmografie kan de vaginale hartslag gemeten worden. De amplitude is de maat voor de doorbloeding van de vagina.