Binnen de Raad van Europa zijn verschillende verdragen op het gebied van de mensenrechten tot stand gekomen. Deze hebben veelal een toezichtmechanisme in het leven geroepen. Het bekendste is uiteraard het EVRM en het daardoor in het leven geroepen EHRM.
De rechterlijke controle binnen de EU wordt uitgeoefend door het Hof van Justitie van de EU. Dat Hof oordeelt over de geldigheid en uitleg van het gemeenschapsrecht en zal in voorkomende gevallen de betekenis vast moeten stellen van grondrechtelijke beginselen.