9. Welke rol speelt het recht in de samenleving? Hesiodus: vrede en orde zijn het hoogste goed aan de mensen geschonken

Psalmen: gerechtigheid en vrede
Een van de oudste wetboeken: HAMMOERABI: WERKZAAMHEDEN IN VREDE VERRICHTEN
Lex Salica bij Germaanse volken: rechtsorde heet vrede. Recht komt tot ordening door afweging van strijdende belangen en gedwongen keuzes maken

10.Is het recht louter instrumenteel, ten dienst van politieke belangen?
11. Nee, er moet evenwicht bestaan tussen de beschermde belangen: rechtvaardige ordening = ieder krijgt zoveel mogelijk wat hem toekomt.
12. Het betekent niet dat iedereen evenveel krijgt.Aristoteles: Distributieve (verdelende) en commutatieve (vergelding van het kwaad, ruil, koop) rechtvaardigheid. Vb: geldboetes en benoemingen Wat is rechtvaardig? Dat wordt bepaald door onze politieke en ideologische opvattingen. 
13. Recht kan niet alleen rechtvaardig zijn (dat willen de ethici, maar dat mist realiteitsbesef) en dus in alle concrete gevallen voorzien, het moet ook algemene regels stellen, generaliseren. (wat ethici niet willen) Tegelijk moet het recht zo nauwkeurig geformuleerd worden dat men van tevoren de juridische consequenties kan vaststellen van bepaalde handelingen. Dit is het lex certa-beginsel. Lex certa is onderdeel van het legaliteitsbeginsel en houdt in dat burgers van tevoren moeten kunnen weten welke handel of nalaten leidt tot strafrechtelijke aansprakelijkheid en welke sancties er op volgen. Dit heet rechtszekerheid.
14. Het recht heeft het karakter van een compromis. Veel rechtsregels bedoelen geen rechtvaardigheid na te streven, maar dienen de doelmatigheid. (verkeersregels, regels die de bezitter tegen de eigenaar beschermen, met art.3:105 als extreem voorbeeld -Friese rechtsbron uit de Middeleeuwen-, verjaringstermijnen)

Feiten en norm, Sein und Sollen, werkelijkheid en ideaal, rechtsbegrip (Sein) en rechtsidee (Sollen) Ook bij Kant: categorische imperatief: Handel altijd zo, dat je het uitgangspunt van je handelen als algemene wet zou kunnen wensen.
15. Zonder rechtvaardigheid zijn recht en macht aan elkaar gelijk, zonder rechtzekerheid regeert de willekeur. Er is voortdurend een zoeken naar de balans tussen deze twee.