9. Religie is de band tussen God en mens en tussen mensen onderling. Voor de gelovige betekent de moraal het naleven van de religie en de geboden die er uit voortvloeien. De katholieke kerk ontwikkelde een eigen, canoniek rechtssysteem. Het oefende sterke invloed uit op jet wereldlijke huwelijksrecht, verbintenissenrecht en delen van het strafprocesrecht. Het hoogtepunt lag in de 12e/13e eeuw. Monnik Gratianus verzamelde conciliebesluiten, pauselijke beslissingen e.d. in het Decretum Gratianum. Dit werd aangevuld met het Liber Extra en het Liber Sextus Decretalium tot het Corpus Iuris Canonici.(1431)  Het gold tot 1918 toen het werd vervangen door de Codex Iuris Canonici van kardinaal Gasparri. Juristen studeerden lange tijd zowel in het Romeinse las het canonieke recht af. De wereldlijke en geestelijke overheid waren gelijkwaardig en bestonden naast elkaar, tot de Reformatie. Vanaf de Reformatie mocht de kerk alleen nog wetgevende activiteiten ondernemen voorzover de wereldlijke overheid dat toestond. Na de afscheiding van Spanje werd alleen de gereformeerde kerk erkend en geprivilegieerd. De Franse Revolutie brengt volledige scheiding van kerk en staat en einde van het gereformeerde privilege. Kerkelijk recht is vervallen tot groepsrecht. Toch is in het recht de scheiding tussen kerk en wereld niet absoluut. De wet bepaalt de vorm waarin de eden moeten worden afgelegd en geeft vrijheid dat op een wijze te doen die de eigen godsdienst voorschrijft. Soms is wereldlijk recht strijdig met wat de religie gebiedt, zoals op het punt van het huwelijksrecht. De katholieke kerk verbood een nieuw huwelijk, ook nadat het wereldlijke recht dat is gaan toestaan. Dit kan lijden tot gewetensconflicten.
10. Groepen stellen voor hun leden gedragsregels op in reglementen, statuten of wetten. Zij onderwerpen de leden niet aan zich, maar de leden onderwerpen zich vrijwillig aan haar. Treedt men uit de groep, dan kan men zich aan het groepsrecht onttrekken. Het  groepsrecht vervult een belangrijke rol, bij bij de KNVB. Meestal is waar groepsrecht is, ook groepsmoraal.

Rapporteer Plaats commentaar