8.1 Montesquieu en de scheiding der machten

Voor FR: absolutisme

·         Vorst absolute macht over onderdanen

o   Moest zich niet verantwoorden

o   Wetten uitvaardigen, benoemen en ontslagen ministers, juridische functie

·         Lettres de cachet: opsluiting zonder reden

ð  Machtsmisbruik en absolutisme

Montesquieu: De l’esprit des lois – de scheiding der machten:

·         In democratie: 3 machten autonoom

o   Wetgevende macht: parlement

o   Uitvoerende macht: regering

o   Rechterlijke macht: rechtbanken en rechtscolleges

ð  Scheiding der machten (zonder inmenging – niet waterdicht (bv: wet, benoeming))

·         Autonomie is noodzakelijk: vermijden totalitair regime

Principe autonomie:

·         Inefficiënt / te weinig doelmatig

·         Maar enige manier: geen dictatuur

Ideeën Montesquieu aan basis moderne staatsordening: trias politica

·         Politieke macht uitgeoefend door afzonderlijke instellingen

o   Strakke opdeling vs toelating vermenging

 

Parlementaire regimes (Be, Ne):

·         Vorm van samenwerking tussen parlement, regering, staatshoofd (met eigen bevoegdheden en autonomie)

o   vertrouwen schenken, eed afleggen, ondertekenen wetten, ontslag en ontbinding…

Presidentieel regime (VS):

·         Strakke scheiding (parlement en regering afzonderlijk kiezen)

·         President is hoofd regering, parlement kan regering niet naar huis sturen (enkel Impeachment – procedure)

o   Afzonderlijk verkozen en volledig gescheiden, geen verantwoording, geen afzetting

Meest extreem: VS:

·         Verdere uitwerking autonomie der machten (checks and balances)

o   3 machten houden elkaar in evenwicht en controleren elkaar

o   Beperking almacht president

§  Toestemming parlement (voor aantal beslissingen)

§  Zijn besluiten kunnen vernietigd worden door Hooggerechtshof (president mag leden wle benoemen)

§  Benoeming rechters

ð  Veel overleg en tijdverlies

ð  Macht verspreid over diverse instellingen; vermijden alleenheerser

Hooggerechtshof = politieke instelling (president probeert mensen van zijn ideologie te benoemen in het hof – blijven er levenslang zitten)

 

Abortus in de Verenigde Staten: het Hof beslist

·         Hooggerechtshof belangrijke rol (want VS sterk federaal systeem)

·         Abortus: Hof heeft laatste woord

o   Geen beslissing want persoonlijke beslissing

 

·         Wachten op vernieuwing in hof

Rapporteer Plaats commentaar