§6.1.1  Wat zijn naburige rechten

De naburige rechten behoren – net al het auteursrecht- tot het terrein van de intellectuele eigendom. Naburige rechten zijn naar inhoud en omvang vrijwel gelijk aan auteursrechten, maar zijn voor een andere categorie rechthebbenden bedoeld. Het auteursrecht ziet uitsluitend op de rechten van de auteur, bijv. De componist en/of tekstdichter van een muzikale compositie (een liedje), terwijl het naburig recht betrekking heeft op de prestatie van degene die het ‘werk’ uitvoert en/of degenen die verantwoordelijk is voor de vervaardiging van opnamen van de uitvoering. Vandaar de term ‘naburige rechten’, wil verduidelijk dat het om recht gaan die verwant zijn aan het auteursrecht. Sinds 1 juli 1993 zijn deze rechten ook in Nederland in een wet verankerd: de Wet op de naburige rechten (hierna: WNR). Dankzij de WNR worden onder meer de rechten van uitvoerende kunstenaars en platenproducenten beschermd. Maar ook filmproducenten en omroepen kunne rechten aan WNR ontlenen. De rechten van de uitvoerende kunstenaars en producenten hebben betrekking op het opnemen van uitvoeringen van uitvoerende kunstenaars (zangers, maar bijv. Ook acteurs, actrices, musici enz.) het maken van kopieën van die opnamen, het op de markt brengen ervan het uitzenden of openbaar maken van die opnamen. Uitgangspunt van de WNR is, net als bij de Auteurswet, dat de rechthebbenden het uitsluitend recht toekomt die hiervoor genoemde handelingen te verbieden dan wel toe te staan onder bepaalde voorwaarden. Hierop zijn echter een aantal uitzonderingen, waarbij het verbodsrecht is vervangen door een vergoedingsrecht. Dit laatste is bijv. Het thuis kopiëren en uitlenen. De betreffende rechten komen vorm vrij tot stand. Depot of registratie is voor het ontstaan van deze rechten dus niet vereist. Dit van de rechtenorganisatie in aan werking te komen, rechthebbende zich wel bij deze organisaties dienen aan te melden.