5. Controle door de rechter

Kern uitgangspunt scheiding overheidsmachten: Eis van onafhankelijke en onpartijdige rechtspraak.

Bestuursrechtspraak, voorheen administratieve rechtspraak.

Sinds Benthem-zaak (23 oktober 1985) tegen Nederlandse overheid naar een onafhankelijke rechter te stappen.

rechtsbescherming tegen de overheid.

Restrechter: overheidsorgaan een onrechtmatige daad heeft gepleegd.

Controle op de besturende macht door een onafhankelijke en onpartijdige rechter algemeen aanvaard in Nederland: Relatie tussen burger en overheid een rechtsbetrekking: relatie beheerst door rechtsregels.

Hoofdelementen rechtsbescherming tegen overheid:
Toetsing op rechtmatigheid (rechtsbetrekking overheid-burger)
Algemene vereisten, zoals onafhankelijkheid en onpartijdigheid (zie o.a. EVRM en Wet RO)

Toetsing door
- Bestuursrechter: (meeste) Awb-besluiten
- Burgerlijke rechter: (restrechter) m.n. onrechtmatige overheidsdaad
- Strafrechter: strafbare feiten door overheidsorganen/ambtenaren

6. Bevordering van de internationale rechtsorde

Soevereiniteit van de staat: erkenning van deelnemer aan het internationale rechtsverkeer.
Voor een democratische rechtsstaat is deze erkenning het fundament voor een actieve bevordering van de internationale rechtsorde, vergelijk in Nederland art. 90 Grondwet.

Verantwoordelijkheid bevordering internationale rechtsorde strekt zich uit tot actieve bijdrage aan ontwikkelingswerk, vredesmissie en internationaal overleg.

Supranationale samenwerking op grond van het Verdrag van de Europese Unie/gemeenschap en op grond van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden. Betrokken staten hebben een stukje soevereiniteit, als zeggenschap over eigen aangelegenheden, afgestaan aan het verdragsrechtelijke verband: Beginsel onderweorpen aan beslissingen van de organen van het supranationale verband.

Bevordering internationale rechtsorde:
1. Naleving internationaal recht
Gevolg geven aan internationaalrechtelijke regels
2. Bevorderen internationale samenwerking
2a. Internationaal: Omzetten in nationaal recht tenzij rechtstreekse doorwerking en voorrang vlgs. art. 93/94 Gw. Vgl. Handvest VN; EVRM
2b. Supranationaal: Afstand gedaan van deel van eigen soevereiniteit; onderworpen aan bredere rechtsorde. Vgl. EU/EG; Statuut Koninkrijk.

Rapporteer Plaats commentaar