5.4 Participatie en sociaal kapitaal

5.4.1 Wat is sociaal kapitaal?

Robert Putnam (1993): probeerde het causale verband tussen cultuur en demografische performance wel hard te maken in studie over politieke cultuur in Italië.

In 1970 krijgen verschillende regio’s een groter zelfbestuur – ontstaan van verschillen

o   Actieve regering aan de macht:

§  Werk maken van verschillende problemen

o   Regering die nauwelijks initiatieven nam:

§  Corrupt

Voordeel onderzoek: kon institutionele verklaring al snel verwerpen (alle regio’s hadden zelfde bevoegdheden, spelregels,…)

         Verschil?

·         Economische ontwikkeling heeft inderdaad impact

o   In rijkere regio’s doen autoriteiten het beter dan in arme (noord vs. Zuid)

o   Verklaart slechts klein deel van de variantie

·         Vooral politieke cultuur van de bevolking geeft de doorslag:

o   Actieve bevolking = besturen worden gedwongen meer aandacht te geven aan de eisen en verlangens van de burgers

ð  Houdingen en waardepatronen zijn uitermate belangrijk om de stabiliteit en de performance van een democratie te verklaren.

Putnam heft bewijzen dat culturele verschillen er al voor 1970 waren (geschiedenis Noord en Zuid Italië – gaat terug tot middeleeuwen):

ð  Cultuur bepaalt de instellingen en niet omgekeerd

 

Sociaal kapitaal = de aanwezigheid van netwerken en normen kan volgend Putnam beschouwd worden als een belangrijke hulpbron voor de samenleving.

·         Bestaat uit 3 belangrijke onderdelen:

o   Vertrouwen:

§  Belangrijk dat burgers soort van basisvertrouwen hebben in elkaar

§  Mogelijkheid tot samenwerking

§  Bij wantrouwige samenleving: sterkere neiging tot individualistisch isolement

o   Netwerken van engagement:

§  Verenigingsleven

§  Als dicht verenigingsleven aanwezig: gemakkelijker dingen te realiseren en het vertrouwen wordt bevorderd

o   Normen van wederkerigheid:

§  Gemeenschap kan slecht optimaal functioneren als er normen van gelijkheid en wederkerigheid heersen

§  “Come to our breakfast, we’ll come to your fire”

§  Mensen zien in dat het in hun eigen belang is, samen te werken met anderen.

 

ð  Regio’s waar sociaal kapitaal aanwezig is: hebben meet kans om optimaal te functioneren en om een stabiele democratie in stand te houden.